Διπολική Διαταραχή/Μανιοκατάθλιψη και Ορθοδοξία

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια είναι η γνώμη σας για κάποιες νόσους όπως είναι η διπολική διαταραχή, αυτό που λέγανε παλαιότερα μανιοκατάθλιψη; Δηλαδή αυτό οφείλεται σε κάποιο οργανικό αίτιο, σε κάποια δυσλειτουργία κάποιων οργάνων; Ποια είναι η τοποθέτηση της εκκλησίας πάνω σ αυτό και πως μπορεί να επέμβει θεραπευτικά;

Άκουσε τώρα, αν αυτή η ορολογία αφορά μια νόσο του νευρικού συστήματος δε μπορώ να παρέμβω δε μπορώ να γνωρίζω. Αφορά καθαρά το σώμα την ιατρική και την νευρολογία. Αν αυτή η ορολογία αφορά μία διαταραχή του νευρικού συστήματος, δε μπορώ να το παίξω γιατρός και ειδικός στο νευρικό το σύστημα.

Αν όμως αυτή η ορολογία, διπολική διαταραχή, διατυπώνει διχασμένο άνθρωπο, τότε μπορώ να παρέμβω. Είμαι σαφής; Ξέρω την ορολογία πάρα πολύ καλά. Τη γνωρίζω. Και κρύβει μέσα της και τα δύο, ένα κατεστραμμένο για χίλιες αιτίες νευρικό σύστημα, δημιουργεί διαταραχή στον άνθρωπο. Αν δηλαδή σε ένα αυτοκίνητο που έχει τα σύρματα τα ηλεκτρολογικά υπάρχει διαταραχή της ροής της ενεργείας δεν λειτουργεί όλο το αυτοκίνητο. Ακόμα και αν στο σπίτι μας τα σύρματα δε λειτουργούν, θα παρέμβει ο ηλεκτρολόγος να τα φτιάξει, για κάποιους λόγους.

Σ” αυτό δε μπορώ να παρέμβω γιατί είναι καθαρά θέμα της ιατρικής. Χαλασμένο σώμα. Η Εκκλησία μπορεί να κάνει προσευχή, να κάνει θαύμα, να κάνει ευχέλαιο, αλλά υπάρχει κεντρικό σύστημα το οποίο για ποικίλες αιτίες κατεστράφη και δημιουργεί τέτοιες διαταραχές. Αλλά η ορολογία, διπολική διαταραχή, ακουμπάει ταυτόχρονα και τον διχασμένο άνθρωπο. Που είναι άνθρωπος, που πρωτογενώς δεν έχει εμπιστοσύνη στον Θεό και τάχει όλα χαμένα και είναι διαλυμένος. Να πάω από δω, να πάω από κει, να κάνω από δω, να κάνω από κει…

Το θέμα το διπολικό το διατυπώνει ο ίδιος ο Απόστολος Παύλος όταν ομιλεί για τον άνθρωπο τον έτερο που ενεργεί μέσα του και του δημιουργεί διχασμό και του δημιουργεί καθημερινή διαμάχη. Ο Απόστολος Παύλος μιλώντας εκεί, μιλά για έναν διπολικό άνθρωπο. Μια θέλω λέει αυτό και μια θέλω το άλλο, μια θέλω το καλό και μια θέλω το κακό.

Αν λοιπόν ο εσωτερικός διχασμός είναι μέσα μου, μπορώ να παρέμβω στην διπολική διαταραχή με μια μέθοδο: Να τον οδηγήσω πρώτα στην κάθαρση, στην μετάνοια και να αποκτήσει βαθειά εμπιστοσύνη στον Χριστό. Η διπολική διαταραχή κατά τα μέτρα της πνευματικής αρρώστιας γιατρεύεται δια της βαθείας εμπιστοσύνης στον Χριστό.

Το νευρικό σύστημα, (αν ακόμη και αυτό διαταραχθεί για λόγους πνευματικούς), ας το πάρουν οι γιατροί, αν έχουν κάποια μέθοδο κι αν ξέρουν ότι γιατρεύεται. Αλλά δεν είναι η αρμοδιότητά μου, δεν ξέρω τι φάρμακα και τι χρειάζεται να δώσεις εκεί. Αλλά αν θεραπευτεί η ρίζα που ήταν η έλλειψη εμπιστοσύνης στον Θεό πολλά πράγματα αποκαθίστανται. Πάρα πολλά αποκαθίστανται!

Βλέπετε, να δώσω ένα παράδειγμα: Αν τώρα εγώ είμαι πάρα πολύ εγωιστής και πολύ θυμώδης, πάρα πολύ νευρικός, και για οτιδήποτε γίνεται θυμώνω, αυτό θα το εκφράζω με τα χέρια μου, θα νευριάζω, θα γουρλώνω τα μάτια, θα εξάπτομαι. Αυτό είναι η ρίζα, είναι ο εγωισμός, αλλά το κάνω και σωματικά. Όλη αυτή η ταραχή, θα αρχίσει να αρρωσταίνει και το σώμα μου. Όταν αυτό το τραπέζι το κουνάω συνέχεια θα διαλυθεί, θα ξεβιδωθούν και οι βίδες του.

Κάποια στιγμή λοιπόν, εγώ που ξεβίδωσα τις βίδες μου, επειδή ήμουν βίδας ως τώρα, μετανιώνω, κι αλλάζω και δεν θυμώνω πια. Αλλά οι βίδες είναι ξεβιδωμένες, το σώμα έχει αρρωστήσει, τα νεύρα έχουν βλαφτεί. Εδώ πια είναι η ιστορία, αν υπάρχει κάποιος τρόπος αυτά τα κατεστραμμένα νεύρα να τα φτιάξει.

Έχεις ένα βιολί στα χέρια σου και παίζεις και επειδή γίνεται κάτι που δεν σου αρέσει, παίρνεις το βιολί και το χτυπάς στον τοίχο από τον θυμό σου. Μετανιώνεις μετά, αλλά οι χορδές του βιολιού χάλασαν, πρέπει κάποιος τεχνίτης να τις κολλήσει. Με καταλαβαίνετε; Ναι λοιπόν, δέχομαι τον όρο διπολική κατά τα μέτρα της δυνατότητας της ποιμαντικής παρεμβάσεως της Εκκλησίας μας σ’ αυτό το θέμα.

Κατά τα μέτρα καθαρά και ακραιφνούς νευρικού συστήματος, να παρέμβουν οι γιατροί. Αλλά πέρα απ” αυτό υπάρχει η Εκκλησία και το θαύμα. Είναι μια άλλη ιστορία αυτή. Είμαι σαφής;

Του π. Κων/νου Στρατηγόπουλου

Απόσπασμα από απομαγνητοφωνημένη ομιλία που δόθηκε στις 07-05-2009.

Πηγή : http://trelogiannis.blogspot.gr/2010/05/blog-post_2610.html

Όταν, λοιπόν, αποκάνεις ικετεύοντας τον Κύριο...

Αν ωφελούμαστε πολύ, όταν συζητάμε μ' έναν ενάρετο άνθρωπο, πόσο θα ωφεληθούμε, αλή­θεια, συνομιλώντας με τον Πλάστη, τον Ευεργέτη, το Σωτήρα μας, έστω κι αν δεν μας δίνει ό,τι Του ζητάμε;
Γιατί, όμως, δεν μας δίνει; Θα το τονίσω γι' άλλη μια φορά: Γιατί συνήθως Του ζητάμε πράγματα βλα­βερά, νομίζοντας πως είναι καλά και ωφέλιμα. Δεν γνωρίζεις, άνθρωπέ μου, το συμφέρον σου. Εκείνος, που το γνωρίζει, δεν εισακούει την παράκλησή σου, γιατί φροντίζει περισσότερο από σένα για τη σωτηρία σου. Αν οι γονείς δεν δίνουν πάντα στα παιδιά τους ό,τι τους ζητούν, όχι βέβαια επειδή τα μισούν, μα επειδή, απεναντίας, υπερβολικά τα αγαπούν, πολύ περισ­σότερο θα κάνει το ίδιο ο Θεός, ο οποίος και περισ­σότερο από τους γονείς μας μας αγαπά και καλύτερα απ' όλους γνωρίζει ποιο είναι το καλό μας.
Όταν, λοιπόν, αποκάνεις ικετεύοντας τον Κύριο, κι Εκείνος δεν σου δίνει σημασία, μην παραπονιέσαι. Ξεχνάς, άλλωστε, πόσες φορές εσύ άκουσες κάποιον φτωχό να σε παρακαλάει και δεν του έδωσες σημα­σία; Και αυτό το έκανες από σκληρότητα, ενώ ο Θεός το κάνει από φιλανθρωπία. Ωστόσο, ενώ δεν δέχεσαι να κατηγορήσουν εσένα, που από σκληρότητα δεν άκουσες τον συνάνθρωπό σου, κατηγορείς το Θεό, που από φιλανθρωπία δεν σε ακούει.
Είπα όμως προηγουμένως, ότι κι όταν ακόμα δεν σε ακούει, η ωφέλειά σου από την προσευχή είναι με­γάλη. Γιατί είναι αδύνατο ν' αμαρτήσει ένας άνθρωπος που προσεύχεται πρόθυμα και αδιάλειπτα, ένας άν­θρωπος που συντρίβει την καρδιά του, ανεβάζει το νου του στον ουρανό και ομολογεί ταπεινά στον Κύριο τα αμαρτήματά του. Γιατί, ύστερ' από μία τέτοια προσευ­χή, πετάει μακριά κάθε φροντίδα για τα γήινα, απο­κτάει φτερά, γίνεται ανώτερος από τ' ανθρώπινα πάθη.
Τα δροσερά νερά δεν δίνουν στα φυτά τόση θολε­ρότητα, όση δίνουν τα δάκρυα στο δέντρο της προ­σευχής, κάνοντάς το ν' ανεβαίνει ψηλά, ως το θρόνο του Θεού. Έτσι, μάλιστα, Εκείνος εισακούει την προ­σευχή μας. Και πώς να μην εισακούσει την προσευχή μιας ψυχής, που στέκεται μπροστά Του με αυτοσυ­γκέντρωση, με κατάνυξη, με ταπείνωση; Μιας ψυχής που έχει μεταφερθεί νοερά από τη γη στον ουρανό; Μιας ψυχής που έχει διώξει κάθε ανθρώπινο λογισμό, κάθε βιοτική μέριμνα, κάθε εμπαθή προσκόλληση, κι έχει αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στη μυστική και πανευφρόσυνη κοινωνία με τον Κύριό της;

+ Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Μείνε λίγο με τον εαυτό σου, βρε παιδί μου.

 

«Πρέπει να μαζευτούμε. Να μαζέψουμε και τη διάνοια και την ψυχή. Όλα. Και να κλείσουμε τις θύρες. Ποιες είναι οι θύρες; Είναι οι αισθήσεις.

Μαζέψου μέσα και κλείσε τις πόρτες.

Μείνε λίγο με τον εαυτό σου, βρε παιδί μου. Θα πεθάνεις και δεν θα τον έχεις γνωρίσει. Θα φύγεις και δε θα τον έχεις αγαπήσει, δε θα τον έχεις πονέσει.

Άμα δεν τον έχεις πονέσει, πώς θα τον σώσεις; Άμα δεν τον έχεις αγαπήσει πώς θα αγαπήσεις τον άλλον;

Δεν λέει ο Κύριος, «αγάπα τον πλησίον σου ως σεαυτόν»; Εκεί, μέσα σου αρχίζει η δουλειά.»

Όσιος Εφραίμ ο Κατουνακιώτης.

Οταν το παιδί δεν υπάκουει και αντιδρά, πώς πρέπει να φερθούν οι γονείς;

- Γέροντα, όταν το παιδί δεν υπάκουη και αντιδρά, πώς πρέπει να φερθούν οι γονείς; 

- Για να μην υπάκουη το παιδί και να φέρεται άσχημα, κάτι θα φταίει. Μπορεί να βλέπει άσχημες σκηνές ή να ακούει άσχημα λόγια μέσα στο σπίτι ή έξω από αυτό. Πάντως τα παιδιά στα πνευματικά θέματα τα βοηθούμε κυρίως με το παράδειγμα μας, όχι με το ζόρισμα. Περισσότερο μάλιστα τα βοηθάει ή μητέρα με το παράδειγμα της, με την υπακοή της και τον σεβασμό της προς τον σύζυγο. Αν σε κάποιο θέμα έχει διαφορετική γνώμη από εκείνον, ποτέ να μην την εκφράζει μπροστά στα παιδιά, για να μην το εκμεταλλεύεται ο πονηρός. Ποτέ να μη χαλάει τον λογισμό των παιδιών για τον πατέρα. Ακόμη και αν φταίει ο πατέρας, να τον δικαιολογεί. Αν λ.χ. φερθεί άσχημα, να πει στα παιδιά: «ο μπαμπάς είναι κουρασμένος, γιατί ξενύχτησε, για να τελειώσει μια επείγουσα δουλειά. Και αυτό για σας το κάνει».
Πολλοί γονείς μαλώνουν μπροστά στα παιδιά και τους δίνουν άσχημα μαθήματα. Τα καημένα τα παιδιά θλίβονται. Αρχίζουν μετά οι γονείς, για να τα παρηγορήσουν, να τους κάνουν όλα τα χατίρια. Πηγαίνει ο πατέρας και καλοπιάνει το παιδί: «τι θέλεις, χρυσό μου, να σου πάρω;». Πηγαίνει και ή μάνα, το καλοπιάνει κι εκείνη και τελικά τα παιδιά μεγαλώνουν με νάζια και καμώματα και υστέρα, αν δεν μπορούν οι γονείς να τους δώσουν ότι τους ζητούν, τους απειλούν ότι θα αυτοκτονήσουν...
Όταν τα παιδιά βλέπουν τους γονείς τους να έχουν αγάπη μεταξύ τους, να έχουν σεβασμό, να φέρονται με σύνεση, να προσεύχονται κ.λπ., τότε αυτά τα τυπώνουν στην ψυχή τους. Γι' αυτό λέω ότι ή καλύτερη κληρονομιά, που μπορούν να αφήσουν οι γονείς στα παιδιά τους, είναι να τους μεταδώσουν την δική τους ευλάβεια... 

Αγιος Παΐσιος ο αγιορείτης 

Το καλό δεν φέρνει καλό όταν καλώς δεν γίνεται.

Δεν χρειάζεται ούτε υπερβολική αυστηρότητα ούτε μεγάλη επιείκεια. Άστοχες και αδιάκριτες παρεμβάσεις έκαναν ανθρώπους να πικραθούν και να απογοητευθούν για πάντα. Στα θέματα προσεγγίσεως των άλλων δεν ωφελούν πείσματα, ρηχότητες και προχειρότητες. Η διάκριση προέρχεται από γνώση, εμπειρία, πνευματική καλλιέργεια και ωριμότητα. Είναι αποτέλεσμα αυτοελέγχου, αυτοκριτικής, μελέτης και θείου φωτισμού. Η διάκριση παρηγορεί και αναπαύει ψυχές. Η αδιακρισία πληγώνει, κουράζει και ταλαιπωρεί. Έχουν ευθύνη οι καθοδηγοί.  Μη δημιουργούν νέα προβλήματα με επιπόλαιες κατευθύνσεις.
Στις καθημερινές διαπροσωπικές σχέσεις χρειάζεται πλησίασμα, κατανόηση, συνεργασία, ευγένεια, καταδεκτικότητα, πνεύμα θυσίας. Ιδιαίτερα τους νέους, όταν τους πιέζουμε, δεν τους βοηθάμε. Αντιδρούν, δεν ακούνε και απομακρύνονται. Το μεγάλο ζόρισμα, μπούχτισμα και στρίμωγμα φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα. Ο ανελεύθερος εξαναγκασμός είναι αφιλάνθρωπος. Διακριτικός συνήθως είναι ο ταπεινός άνθρωπος. Η διάκριση απομακρύνει τον άνθρωπο από επικίνδυνες για την πνευματική ζωή υπερβολές. Η διάκριση αποξενώνει τους φίλους της από κάθε μορφής πλάνη. Δεν αφήνει να επιδεινωθεί το νόσημα.
Ο ιερός Χρυσόστομος λέει πως στην πνευματική αγωγή η μεγάλη αυστηρότητα, οι συνεχείς επιπλήξεις και οι πολλές παρατηρήσεις και τιμωρίες πονούν, κουράζουν και αποθαρρύνουν. Η διάκριση καλείται να σώσει και όχι να επιδεινώσει μια κατάσταση. Η συγχωρητικότητα, η μετάνοια και η αγάπη υπερβαίνουν την όποια αμαρτία. Ο ευγενικός, χαριτωμένος και ταπεινός τρόπος είναι χρήσιμος πάντοτε. Το καλό δεν φέρνει καλό όταν καλώς δεν γίνεται. Τους ανθρώπους θα βοηθήσουμε καλύτερα με την αγαπητική αλήθεια, τη φιλαδελφεία και την καταδεκτικότητα. Κάθε άνθρωπος έχει το κλειδί του, το κλικ του. Να μη στεκόμαστε απέναντι του ως ανακριτές, δικαστές, ψυχαναλυτές και κατήγοροι.

+ Μοναχός Μωυσής ο Αγιορείτης