Υπάρχει μεγάλη διαφορά, όταν βρίζει κανείς η όταν ελέγχει κάποιον.

Πρέπει να ελέγχουμε ο ένας τον άλλον, όταν βλέπουμε κάποια σφάλματα; Υπάρχει διαφορά, όταν βρίζει κανείς η όταν ελέγχει κάποιον;Ίσως μερικοί από σας, που διαβάζουν την Αγία Γραφή, προβληματίζονται, ότανβλέπουν πως ο Κύριος ενώ μας απαγορεύει να λέμε τον πλησίον μας "ανόητε" και "ηλίθιε", και αυτός που το κάνει, σύμφωνα με το λόγο Του, είναι ένοχος της φωτιάς της κολάσεως. Ενώ λοιπόν λέει αυτά, ο Ίδιος πολλές φορές χρησιμοποιεί σκληρά λόγια για κάποιους ανθρώπους, όπως στην περίπτωση του αρχισυναγώγου, στον οποίον είπε· "υποκριτά". Επίσης πολλές φορές έλεγε υποκριτές τους γραμματείς και τους φαρισαίους.
Αυτούς έλεγε ακόμα· "όφεις, γεννήματα εχιδνών" (Μτθ. κγ΄, 33).
Μια φορά, όταν ο Κύριος Ιησούς Χριστός ήταν στην Ιουδαία, Τον προειδοποίησανότι ο Ηρώδης θέλει το θάνατό του και Τον συμβούλεψαν όσο γίνεται πιο γρήγορα να φύγει από την Ιουδαία. Και τι απάντησε τότεο Χριστός; Πολύ ήρεμα είπε το εξής· "Πορευθέντες είπατε τη αλώπεκι ταύτη· ιδού εκβάλλω δαιμόνια και ιάσεις επιτελώ σήμερον και αύριον, και τη τρίτη τελειούμαι" (Λκ, 13, 32). Αλεπού είπε τον Ηρώδη.
Μια φορά ονόμασε "Σατανά" τον μεγαλύτερο απόστολο και τον πιο αγαπητό φίλο του, τον Πέτρο· "ύπαγε οπίσω μου, Σατανά· σκάνδαλόν μου ει· ότι ου φρονείς τα του Θεού, αλλά τα των ανθρώπων" (Μτ. 16, 23).
Γνωρίζετε ότι μερικές φορές ο Κύριος οργιζόταν, δύο φορές έδιωξε εμπόρους από το ναό και αναποδογύρισε τα τραπέζια τωναργυραμοιβών. Επίσης γνωρίζετε πως μια φορά έφτιαξε μαστίγιο από σκοινιά και έδιωξε από το ναό αυτούς που πουλούσαν εκείζώα. Φοβερή ήταν μερικές φορές η οργή του Υιού του Θεού.
Τι λοιπόν μπορούμε να πούμε εμείς; Είναι δυνατόν να υπάρχει ακόμα και ίχνος αντίφασης σ' αυτά που έκανε και που δίδασκε οΚύριος Ιησούς Χριστός; Είναι δυνατόν να παρέβαινε ο ίδιος την εντολή που μας είχε δώσει και σύμφωνα με την οποία είναιαμαρτία να λέμε ανόητο τον πλησίον μας; Ασφαλώς όχι. Στον Κύριο Ιησού Χριστό το "ναι" είναι "ναι" και το "όχι" - "όχι" και δεν υπάρχει καμία αντίφαση. Και ούτε μπορεί να υπάρχει στον Υιό του Θεού. Τότε πως μπορούν να εξηγηθούν αυτά τα λόγια και οι πράξεις του Χριστού που σας ανέφεραπροηγουμένως; Η εξήγηση είναι πολύ απλή· πρέπει να ξεχωρίζουμε τη λογική με την οποία το έλεγε η το έκανε ο Κύριος από τη λογική με τηνοποία το κάνουμε εμείς. Υπάρχει διαφορά, όταν βρίζεις κάποιον η όταν τον ελέγχεις. Εμείς όταν λέμε στον πλησίον μας "ανόητε" η "ηλίθιε", τι εκφράζουμε μ' αυτές τις λέξεις; Την περιφρόνησή μας. Τον προσβάλλουμε μ'αυτό τον τρόπο και τον βρίζουμε. Αυτό ακριβώς απαγορεύει ο Κύριος Ιησούς Χριστός με την εντολή του.

Και ποιά σημασία έχουν τέτοια σκληρά λόγια στο στόμα του Χριστού; Γιατί έλεγε σε
μερικούς ανθρώπους "όφεις, γεννήματα εχιδνών» η «πορευθέντες είπατε τη αλώπεκι ταύτη"; Το έλεγε για να τους ελέγξει. Υπάρχει μεγάλη διαφορά, ότανβρίζει κανείς η όταν ελέγχει κάποιον. Ο νόμος του Θεού δεν μας επιτρέπει να προσβάλλουμε τον πλησίον μας, ενώ το να ελέγχουμε κάτι που δεν είναι σωστό μας το παραγγέλλει η ίδια η Αγία Γραφή· "μη συγκοινωνείτε τοις έργοις τοις ακάρποιςτου σκότους, μάλλον· δε και ελέγχετε" (Εφ. ε΄ 11).
Στις επιστολές του προς Τιμόθεον ο απόστολος Παύλος μας δίνει την εξής εντολή· "Τους αμαρτάνοντας ενώπιον πάντων έλεγχε, ίνα και οι λοιποί φόβον έχωσι» (Α΄ Τιμ. ε΄ 20). "Κήρυξον τον λόγον, επίστηθι ευκαίρως ακαίρως, έλεγξον, επιτίμησον, παρακάλεσον, εν πάση μακροθυμία και διδαχή" (Β΄ Τιμ. δ΄ 2).
Βλέπετε, το να ελέγχουμε κάτι που δεν είναι σωστό, είναι η εντολή του αποστόλουΠαύλου. Όχι μόνο δεν πρέπει να έχουμε καμία συμμετοχή στα έργα του σκότους,αλλά και να τα ελέγχουμε. Δεν μας επιτρέπεται να προσπερνάμε με αδιαφορία και σιωπή την κακία και την ασέβεια, αλλά πρέπει να τα ελέγχουμε. Κάθε φορά που ο Κύριος Ιησούς Χριστός έλεγε κάποιο λόγο σκληρό, τον έλεγε, επειδή ήθελε να ελέγξει την κακία. Δεν προσέβαλλε την αξιοπρέπεια εκείνων των ανθρώπων τους οποίους ονόμαζε αλεπούδες η ακόμα και γεννήματαεχιδνών. Ήθελε μόνο να ελέγξει το ψέμα που είχαν μέσα τους, διότι η υποκρισία είναι ένα είδος ψέματος και ο πατέρας του ψεύδους είναι ο διάβολος. Ο Κύριος Ιησούς Χριστός δεν μπορούσε να μη ελέγχει το ψέμα και την υποκρισία. Πάντα τα έλεγχε και πολύ έντονα. Διότιυπάρχει οργή που είναι θεία και μία τέτοια οργή είναι εντολή του Θεού. Αυτή η οργή πρέπει να ανάβει μέσα μας κάθε φορά, ότανβλέπουμε πως προσβάλλουν ιερό και όσιο. Τέτοια οργή ανάγκασε τον μεγάλο ιεράρχη και θαυματουργό, τον άγιο Νικόλαο στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο να χαστουκίσει τον Άρειο. Από την ίδια θεία οργή ο Κύριος Ιησούς Χριστός έφτιαξε μαστίγιο από σκοινιά και έδιωξε τους εμπόρους από το ναό. Η φλογερή του οργή έκαιγε τους ασεβείς. Υποκριτές έλεγε εκείνους που ήταν τέτοιοι στην πραγματικότητα. Ήταν ανάγκη να τους ελέγχειμπροστά στον λαό, να τους βγάλει το προσωπείο της ευλαβείας, να δείξει το πραγματικό τους πρόσωπο, για να καταλάβουν οιάλλοι πως οι άνθρωποι αυτοί είναι ψεύτες. Πολύ σωστή και δικαιολογημένη ήταν στο στόμα του Υιού του Θεού η λέξη "υποκριτά", που Αυτός είπε για τον αρχισυνάγωγο. Το ίδιο και η ονομασία που έδωσε στους Γραμματείς και τους Φαρισαίους λέγοντάς τους όχι μόνο υποκριτές αλλά και "όφεις" και "γεννήματα εχιδνών".
Διαβάστε το 23ο κεφάλαιο του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου και θα δείτε πόση αλήθεια υπάρχει στον λόγο του Χριστού για τους Φαρισαίους, ότι πολύ δικαιολογημένα τους έδωσε αυτές τις προσωνυμίες.

Δικαιολογημένα δεν ονομάστηκε ο Ηρώδης αλεπού; Γιατί τον είπε αλεπού ο Κύριος; Τι διακρίνει την αλεπού μεταξύ των άλλων ζώων; Είναι γνωστή η πονηριά της, πως ξεγελάει και τον κυνηγό και το θύμα της. Όταν ο Κύριος Ιησούς Χριστός έλεγε τονΗρώδη αλεπού, το έκανε για να ελέγξει την πονηριά του, την τάση του για προδοσία. Αυτό που είπε ο Κύριος για τον Ηρώδη δεν ήταν προσβολή αλλάδικαιολογημένος και σωστός έλεγχος.
Γιατί για τον απόστολο Πέτρο ο Χριστός χρησιμοποίησε την τρομερή αυτή λέξη "Σατανά"; Γιατί όταν άκουσε ο απόστολος πως ο Κύριος πρέπει να προδοθεί, να σταυρωθεί και να πεθάνει φοβερό θάνατο για τη σωτηρία του ανθρώπινου γένους,άρχισε να αντιλέγει προσπαθώντας να Τον πείσει να λυπηθεί τον εαυτό του.
Αυτό δεν είναι το έργο του Σατανά; Ο Σατανάς δεν προσπαθούσε να αποτρέψει την θυσία που ήθελε να προσφέρει ο Χριστός στον Γολγοθά; Με το στόμα τουαποστόλου μιλούσε τότε ο ίδιος ο Σατανάς γι'αυτό και είπε ο Κύριος τον σκληρό αυτό λόγο· "ύπαγε οπίσω μου, Σατανά· σκάνδαλόν μου ει· ότι ου φρονείς τα του Θεού, αλλά τα των ανθρώπων" ( Μτθ. ιΫ΄ 23).
Βλέπετε ποιά είναι η διαφορά μεταξύ ύβρεως και ελέγχου; Πρέπει να ελέγχουμε ο ένας τον άλλον, όταν βλέπουμε κάποια σφάλματα. Και οι ποιμένες της Εκκλησίας πρέπει να ελέγχουν δημοσίως τους αμαρτωλούς, σύμφωνα με την εντολή τουΑποστόλου Παύλου. Και μάλλον είναι υποχρεωμένοι να το κάνουν.

ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ Αρχιεπισκόπου Κριμαίας 

Οταν ελέγχεις, να βοηθάς σαν φίλος και αδελφός.

Αλλά, λέγει, δεν έχω το χάρισμα του λόγου. Δεν χρειάζεται ικανότητα λόγου, ούτε ευγλωτία. Εάν δης τον φίλο σου να πορνεύη, πες του· είναι κακό πράγμα αυτό που κάνεις, δεν ντρέπεσαι, δεν κοκκινίζεις; είναι κακό αυτό. Αυτός, λέγεις, δεν το ξέρει, ότι εί­ναι κακό; Ναι, το ξέρει, αλλά έλκεται από την επιθυμία. Και οι ασθενείς γνωρίζουν ότι η ψυχροποσία είναι κακό πράγμα, αλλ' όμως χρειάζονται αυτούς που θα τους εμποδίσουν να πιουν το κρύο νερό· διότι αυτός που κατέχεται από το πάθος, δεν θα μπορέση γρήγορα να προφυλαχθή από την ασθένεια. Πρέπει λοιπόν εσύ που είσαι υγιής να φροντίσης για τη θεραπεία του· κι' άν δεν σε ακούση, παρακολούθησε τις κινήσεις του και εμπόδισέ τον ίσως σε ντραπή.
Και ποιό, λέγει, είναι το όφελος, όταν το κάνη αυτό εξ αιτίας μου και επειδή κατακρατήθηκε από μένα; Μή λεπτολογής το πράγ­μα· κατά πρώτον απομάκρυνέ τον με οποιονδήποτε τρόπο από την άθλια πράξι· ας συνηθίση να μη πηγαίνη προς εκείνο το βάραθρο· είτε από σένα, είτε από οποιαδήποτε άλλη αιτία εμποδισθή, θα ωφεληθή από αυτό. Διότι, όταν τον συνηθίσης να μην πηγαίνη προς τη διαφθορά, τότε θα μπορέσης ύστερα από μια μικρή ανάπαυλα, να τον διδάξης, ότι πρέπει να το κάνη αυτό για τον Θεό και όχι για τον άνθρωπο. Μην θέλης με μιας να τα κατορθώσης όλα, διότι δεν θα μπορέσης, αλλά ήρεμα και σιγά-σιγά. Αν τον δης να πηγαίνη για πιοτό και σε συμπόσια που είναι γεμάτα από μέθη, κάνε το ίδιο, κι' αυτόν πάλι παρακάλεσέ τον, κι' αν διακρίνη σε σένα κάποιο ελάττωμα να σε βοηθήση να το διορθώσης. Διότι τότε θα ανεχθή και τον έλεγχο που του κάνεις, όταν δη ότι κι' εσύ έχεις ανάγκη ελέγχων και όχι όταν τον ελέγχης σαν να τα έχης κατορθώσει εσύ όλα, ούτε σαν διδάσκαλος, αλλ' ότι τον βοηθάς σαν φίλος και αδελφός.

Πες του, εγώ σε βοήθησα, υπενθυμίζοντάς σου το συμφέρον σου· και συ, αν δης ότι έχω κάποιο ελάττωμα, εμπόδισέ το, διόρθωσέ το· κι' άν δης ότι εύκολα οργίζομαι και είμαι πλεονέκτης, περιό­ρισε την τάσι μου με τη συμβουλή σου. Αυτό είναι φιλία· έτσι αδελ­φός βοηθούμενος από τον αδελφό μοιάζει με πόλι οχυρωμένη· διότι δεν κάνει την φιλία το φαγητό και το πιοτό· καθόσον τέτοια φιλία έχουν και οι ληστές και οι δολοφόνοι· αλλά εάν είμαστε φίλοι, εάν πραγματικά φροντίζουμε ο ένας για τον άλλο, αυτά ας συμφωνήσουμε μεταξύ μας· αυτά μας οδηγούν σε επικοδομητική φιλία, αυτά μας εμποδίζουν να πάμε στην κόλασι.

Ούτε ν' αγανακτής όταν σε ελέγχουν διότι άνθρωποι είμαστε και έχουμε ελαττώματα· ούτε αυτός που ελέγχει να το κάνη σαν να περιγελά ή να εξευτελίζη και να διαπομπεύη, αλλά κατ' ιδίαν και με πραότητα· διότι πολύ μεγαλύτερη πραότητα χρειάζεται αυτός που κάνει τον έλεγχο για να μπορέση να πείση τον ελεγχόμενο να υπομείνη την εγχείρισι. Δεν βλέπετε τους γιατρούς όταν καυτηριάζουν, όταν χειρουργούν, με πόση πραότητα κάμνουν τη θεραπεία; Πολύ περισσότερο πρέπει να το κάνουν αυτό εκείνοι που ελέγχουν· διότι ο έλεγχος είναι σφοδρότερος και από τη φωτιά και από τον σίδηρο και κάνει τον άνθρωπο ν' αναπηδά· γι' αυτό και οι γιατροί πολλά μηχανεύονται, για να κάνουν την εγχείρισι με ηπιότητα και πραότητα· αρχίζουν δηλαδή την εγχείρισι και σταματούν εάν χρειασθή, για να πάρη λίγο κουράγιο ο ασθενής.

Έτσι πρέπει να κάνουμε και τους ελέγχους, για να μην αποσκιρτήσουν οι ελεγχόμενοι. Κι' άν υβρισθούμε κι' άν πληγωθούμε, να μην εγκαταλείψουμε την προσπάθεια. Διότι και οι χειρουργούμενοι, πολλές κραυγές εξαπολύουν εναντίον των χειρουργών· εκείνοι όμως δεν δίνουν σημασία σε τίποτε από αυτά, παρά μόνο ενδιαφέρονται για την υγεία των ασθενών. Έτσι λοιπόν και εδώ πρέπει να χρησιμοποιούμε όλα τα μέσα για να είναι ο έλεγχος ωφέλιμος, όλα να τα υπομένουμε, αποβλέποντας στον μισθό που μας περιμέ­νει. «Να βαστάζετε», λέγει, «ο ένας του άλλου τα βάρη κι' έτσι να εκπληρώνετε τον νόμο τού Χριστού».

Έτσι λοιπόν ελέγχοντας και υπομένοντας αναμεταξύ μας τους ελέγχους, θα μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε την οικοδομή τού Χριστού και θα μειώσετε και τον κόπο τον δικό μου, με το να με συμπαραστέκεσθε σ' όλα, ν' απλώνετε το χέρι σας προς βοήθειά μου, και να μοιράζεσθε μαζί μου το έργο, συμμετέχοντας έτσι και στη σωτηρία ο ένας του άλλου, και στη δική του ο καθένας. Ας υπομένουμε λοιπόν και ας σηκώνουμε ο ένας τα βάρη τού άλλου και ας ελέγχουμε ο ένας τον άλλο, για να κληρονομήσουμε τα αγαθά που μας υποσχέθηκε ο Θεός, με τη βοήθεια του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.


  ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΕΡΓΑ

Αυτός που ελέγχει, να μη το κάνει σαν να περιγελά ή να εξευτελίζει...

Εάν δης τον φίλο σου να πορνεύη, πες του· είναι κακό πράγμα αυτό που κάνεις, δεν ντρέπεσαι, δεν κοκκινίζεις; είναι κακό αυτό. Αυτός, λέγεις, δεν το ξέρει, ότι εί­ναι κακό; Ναι, το ξέρει, αλλά έλκεται από την επιθυμία. Και οι ασθενείς γνωρίζουν ότι η ψυχροποσία είναι κακό πράγμα, αλλ' όμως χρειάζονται αυτούς που θα τους εμποδίσουν να πιουν το κρύο νερό· διότι αυτός που κατέχεται από το πάθος, δεν θα μπορέση γρήγορα να προφυλαχθή από την ασθένεια. Πρέπει λοιπόν εσύ που είσαι υγιής να φροντίσης για τη θεραπεία του· κι' άν δεν σε ακούση, παρακολούθησε τις κινήσεις του και εμπόδισέ τον ίσως σε ντραπή.

Και ποιό, λέγει, είναι το όφελος, όταν το κάνη αυτό εξ αιτίας μου και επειδή κατακρατήθηκε από μένα; Μή λεπτολογής το πράγ­μα· κατά πρώτον απομάκρυνέ τον με οποιονδήποτε τρόπο από την άθλια πράξι· ας συνηθίση να μη πηγαίνη προς εκείνο το βάραθρο· είτε από σένα, είτε από οποιαδήποτε άλλη αιτία εμποδισθή, θα ωφεληθή από αυτό. Διότι, όταν τον συνηθίσης να μην πηγαίνη προς τη διαφθορά, τότε θα μπορέσης ύστερα από μια μικρή ανάπαυλα, να τον διδάξης, ότι πρέπει να το κάνη αυτό για τον Θεό και όχι για τον άνθρωπο. Μην θέλης με μιας να τα κατορθώσης όλα, διότι δεν θα μπορέσης, αλλά ήρεμα και σιγά-σιγά. Αν τον δης να πηγαίνη για πιοτό και σε συμπόσια που είναι γεμάτα από μέθη, κάνε το ίδιο, κι' αυτόν πάλι παρακάλεσέ τον, κι' αν διακρίνη σε σένα κάποιο ελάττωμα να σε βοηθήση να το διορθώσης. Διότι τότε θα ανεχθή και τον έλεγχο που του κάνεις, όταν δη ότι κι' εσύ έχεις ανάγκη ελέγχων και όχι όταν τον ελέγχης σαν να τα έχης κατορθώσει εσύ όλα, ούτε σαν διδάσκαλος, αλλ' ότι τον βοηθάς σαν φίλος και αδελφός.

Πες του, εγώ σε βοήθησα, υπενθυμίζοντάς σου το συμφέρον σου· και συ, αν δης ότι έχω κάποιο ελάττωμα, εμπόδισέ το, διόρθωσέ το· κι' άν δης ότι εύκολα οργίζομαι και είμαι πλεονέκτης, περιό­ρισε την τάσι μου με τη συμβουλή σου. Αυτό είναι φιλία· έτσι αδελ­φός βοηθούμενος από τον αδελφό μοιάζει με πόλι οχυρωμένη· διότι δεν κάνει την φιλία το φαγητό και το πιοτό· καθόσον τέτοια φιλία έχουν και οι ληστές και οι δολοφόνοι· αλλά εάν είμαστε φίλοι, εάν πραγματικά φροντίζουμε ο ένας για τον άλλο, αυτά ας συμφωνήσουμε μεταξύ μας· αυτά μας οδηγούν σε επικοδομητική φιλία, αυτά μας εμποδίζουν να πάμε στην κόλασι.

Ούτε ν' αγανακτής όταν σε ελέγχουν διότι άνθρωποι είμαστε και έχουμε ελαττώματα· ούτε αυτός που ελέγχει να το κάνη σαν να περιγελά ή να εξευτελίζη και να διαπομπεύη, αλλά κατ' ιδίαν και με πραότητα· διότι πολύ μεγαλύτερη πραότητα χρειάζεται αυτός που κάνει τον έλεγχο για να μπορέση να πείση τον ελεγχόμενο να υπομείνη την εγχείρισι. Δεν βλέπετε τους γιατρούς όταν καυτηριάζουν, όταν χειρουργούν, με πόση πραότητα κάμνουν τη θεραπεία; Πολύ περισσότερο πρέπει να το κάνουν αυτό εκείνοι που ελέγχουν· διότι ο έλεγχος είναι σφοδρότερος και από τη φωτιά και από τον σίδηρο και κάνει τον άνθρωπο ν' αναπηδά· γι' αυτό και οι γιατροί πολλά μηχανεύονται, για να κάνουν την εγχείρισι με ηπιότητα και πραότητα· αρχίζουν δηλαδή την εγχείρισι και σταματούν εάν χρειασθή, για να πάρη λίγο κουράγιο ο ασθενής.

Έτσι πρέπει να κάνουμε και τους ελέγχους, για να μην αποσκιρτήσουν οι ελεγχόμενοι. Κι' άν υβρισθούμε κι' άν πληγωθούμε, να μην εγκαταλείψουμε την προσπάθεια. Διότι και οι χειρουργούμενοι, πολλές κραυγές εξαπολύουν εναντίον των χειρουργών· εκείνοι όμως δεν δίνουν σημασία σε τίποτε από αυτά, παρά μόνο ενδιαφέρονται για την υγεία των ασθενών. Έτσι λοιπόν και εδώ πρέπει να χρησιμοποιούμε όλα τα μέσα για να είναι ο έλεγχος ωφέλιμος, όλα να τα υπομένουμε, αποβλέποντας στον μισθό που μας περιμέ­νει. «Να βαστάζετε», λέγει, «ο ένας του άλλου τα βάρη κι' έτσι να εκπληρώνετε τον νόμο τού Χριστού».

Έτσι λοιπόν ελέγχοντας και υπομένοντας αναμεταξύ μας τους ελέγχους, θα μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε την οικοδομή τού Χριστού και θα μειώσετε και τον κόπο τον δικό μου, με το να με συμπαραστέκεσθε σ' όλα, ν' απλώνετε το χέρι σας προς βοήθειά μου, και να μοιράζεσθε μαζί μου το έργο, συμμετέχοντας έτσι και στη σωτηρία ο ένας του άλλου, και στη δική του ο καθένας. Ας υπομένουμε λοιπόν και ας σηκώνουμε ο ένας τα βάρη τού άλλου και ας ελέγχουμε ο ένας τον άλλο, για να κληρονομήσουμε τα αγαθά που μας υποσχέθηκε ο Θεός, με τη βοήθεια του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.


  ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ