Ο Aγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης.

Ο Aγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης. Εάν ο όσιος Αντώνιος υπήρξε κορυφή οσιότητος, ερημητισμού και ασκητικότητος, ο Αγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, είναι η κορωνίδα των προσωπικοτήτων που ασκήθηκαν στη μοναστική πολιτεία της Σκήτεως Βεροίας. Γεννήθηκε το 1296 στην αγιοτόκο Κωνσταντινούπολη σε μια οικογένεια αξιοζήλευτη. Σπάνιο πράγμα η αγιότης. Μα και να βρεθεί ολόκληρη οικογένεια αγία, ακόμη πιό σπάνιο! Ο πατέρας Κωνσταντίνος Παλαμάς ήταν αξιωματούχος της Αυτοκρατορικής Αυλής και βαθιά εντρυφούμενος την καρδιακή προσευχή, βυθιζόταν στην επανάληψη της ευχής, ακόμη και κατά τις συνεδριάσεις με τον Αυτοκράτορα. Συνέβη όμως και ο Θεός τον κάλεσε νωρίς αφήνοντας τη σύζυγό του Καλή, τους γιούς του Γρηγόριο, Θεοδόσιο και Μακάριο και τις θυγατέρες του Επίχαρη και Θεοδότη, απροστάτευτους. Μετά από τις σπουδές του ο Γρηγόριος, που δέν ήταν καθόλου ευκαταφρόνητες, διότι έγιναν υπό την επίβλεψη του αυτοκράτορα, μαζί με τους δύο αδελφούς του έφυγε για το Αγιον Όρος. Εκεί ο Αγιος έγινε ασκητής στην περιοχή του Βατοπεδίου κι αργότερα στη Μεγίστη Λαύρα κοινοβίασε μέσα στη Μονή. Μετά έξι χρόνια πάλι αγάπησε την ησυχία και ξαναγύρισε σε ασκηταριά για δύο χρόνια. Δέν ησύχασε όμως κι εκεί, γιατί πάλι βρέθηκαν πειρατές που του τάραζαν συνεχώς τη γαλήνη. Το 1325 πήρε απόφαση να φύγει για τα Ιεροσόλυμα, και για το λόγο αυτό έφθασε στη Θεσσαλονίκη και μαζί τον συνόδευσαν μια δωδεκάδα μαθητών. Είχε πια προκόψει στην αρετή κι ήταν γνωστός. Την επιβράβευση έφερε κι η πρόταση για χειροτονία που του κάμανε, κι εκείνος ταπεινά, γνωρίζοντας πως ήταν θέλημα του Υψίστου, την αποδέχτηκε και σύντομα χειροτονήθηκε παπάς. Εμενε τώρα να βρεί τόπο ήρεμο και ήσυχο για να χαίρεται τις πνευματικές του αναβάσεις. Κι έφθασε στη Σκήτη, για να διαπιστώσει αυτό που πολλοί έλεγαν στη Θεσσαλονίκη, πως δηλαδή ήταν φροντιστήριο ψυχών, ο χώρος, και πολλούς ανάπαυε η κοιλάδα. Ήταν το 1326 πού έκτισε ένα παράπηγμα κοντά στο ποτάμι του Αλιάκμονα. Εκεί βέβαια, άν ήθελε συναντιόταν με τους άλλους μοναχούς, γιατί δέν ήταν μακρυά. Μα εκείνος έκανε το πάν για να βρεθεί μόνος και να σκύψει το πρόσωπο στο στήθος, να χαλαρώσει τις αισθήσεις του σαρκίου και να αρχίσει την ρυθμική βύθιση στην ευχή «Κύριε, Ιησού, Χριστέ, Υιέ Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλό». Και μέσα από την επανάληψη αυτή, άρχιζαν να φεγγοβολούν τα πάντα τριγύρω και το σκοτεινό και υγρό της σπηλιάς γινόταν καταδεκτικό και θερμό. Ποιός θα διέκοπτε την γαλήνη της επαφής με τα Θεία για να μιλήσει αργολογίες και κουταμάρες! Το αρχικό σπήλαιο με τα παραπήγματα τα κατέστρεψαν ο εκσυγχρονισμός όταν κατασκευάστηκε απρόσεκτα η παραποτάμια οδός. Μαζί και μια πηγή ιαματική με θερμό νερό που το λέγανε «χλιο νερό» κι είχε αναβλύσει με την προσευχή του Αγίου. Ένα άλλο σπήλαιο που αποδίδεται τώρα στον Αγιο κοντά στη Μονή Προδρόμου, δηλώνει τον πόνο για τον χαμό του πρώτου. Με προσοχή ο Αγιος, το Σαββατόβραδο έβγαινε από το ασκηταριό του, και πήγαινε με το κεφάλι σκυφτό, στα Μοναστήρια. Εκεί λειτουργούνταν ή λειτουργούσε και έπαιρνε μέρος στην Κυριακάτικη τράπεζα. Μετά συνομιλούσε, με φόβο Θεού, χωρίς πολλά-πολλά λόγια και το απόγευμα ξαναγύριζε να κρυφτεί στα ίδια. Κάποια Κυριακή ξανοίχτηκε στη συζήτηση με ένα ενάρετο παπούλη, τον γέροντα Ιώβ, που΄χε χρόνια στην άσκηση. Ο Αγιος τότε μόλις ξεπερνούσε τα τριάντα του, βέβαια δέν ήταν μικρός καθώς τότε ωρίμαζαν ταχύτερα, αλλά ούτε και ήταν κανένας πολιός γέρων. Ο Αγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς διατείνονταν πως η προσευχητική εργασία και μάλιστα η συνεχής επανάληψη της ευχής, είναι πράγμα κατορθωτό σε όλους. Ακόμη κι οι λαϊκοί όταν εργάζονται κι όταν ταξιδεύουν και σε κάθε στιγμή της ζωής τους, μπορούν να λέγουν συνεχώς αυτή την απλή προσευχή, και να αξιωθούν της καθάρσεως και των πνευματικών καταστάσεων, όπως οι μοναχοί. Ο γέροντας Ιώβ πάλι αντέλεγε πως η πολυμεριμνησία και τα άγχη της καθημερινής ζωής δεν επιτρέπουν στον νού να συγκεντρώνεται για να τελέσει θερμή και ακατάπαυστη προσευχή. Ήρθε η ώρα να χωρίσουν και κανείς δεν έκανε πίσω στον λογισμό του. Κατευθύνθηκαν κι οι δυό στα ασκηταριά τους, ο καθένας προσευχόμενος να φωτίσει τον άλλο. Σαν κλείστηκε στο ασκηταριό του ο Ιώβ και κατανύχτηκε και γονάτισε και προσευχήθηκε, του φανερώθηκε Αγγελος του Θεού και κάπως τον επέπληξε: «Γιατί Ιώβ δυσπιστείς στα λόγια του Γρηγορίου; Η προσευχή είναι εντολή εις πάντας παραδεδομένη, ανεξαρτήτως του τόπου και της καταστάσεως που ζούν. Αυτό δέν περιγράφουν κι οι πατέρες, λέγοντας, καλύτερα να προσεύχεσαι παρά να αναπνέεις;». Ο γέροντας Ιώβ γνώρισε πως το όραμα ήταν αληθινό κι από Θεού, και παρά την ηλικία του και το περασμένο της ώρας έτρεξε στο ασκηταριό του Αγίου Γρηγορίου για να βάλει μετάνοια και να ζητήσει συγγνώμη. Εκείνο το διάστημα κοιμήθηκε η μητέρα του Αγίου, ως μοναχή, στην Κωνσταντινούπολη. Κι οι αδελφές του, ήδη μοναχές κι αυτές, ζήτησαν να τις συμπαρασταθεί. Εκείνος έκανε τον κόπο να πάει στην βασιλεύουσα και να τις συνοδεύσει πάλι, μαζί του, στη Βέροια. Εκεί σε μοναστήρι, που βρίσκονταν μέσα στην πόλη, τις άφησε να ασκούνται σε ενάρετη συνοδεία μοναζουσών. Η Βέροια τιμήθηκε από την παραμονή εκεί των εναρέτων μοναζουσών, της Επίχαρης και της Θεοδότης. Περισσότερο κοσμήθηκε από την κοίμηση της πρώτης και δέχθηκε στα φιλόξενα χώματά της το σκήνος της. Η Επίχαρις είχε προαισθανθεί το τέλος της και συναντήθηκε με τον Αγιο αδελφό της. Του προφήτευσε μάλιστα πως γρήγορα θα εγκατέλειπε αυτό τον τόπο, για να επιστρέψει, αυτός, στο Αγιον Όρος. Μετά παρέλευση λίγων ετών, πέντε (κατά τον μαθητή του Αγίου Φιλόθεο Κόκκινο) ή δέκα (κατά τον Αυτοκράτορα Ιωάννη Κατακουζινό χρονογράφο της Βέροιας), άρχισαν οι επιδρομές των Σέρβων. Αυτοί δέν είχαν εκχριστιανιστεί ακόμη και ζούσαν με άγρια και πολεμοχαρή ένστικτα. Οι νέοι μοναχοί ήταν καλή λεία, γιατί θα τους πουλούσαν στα σκλαβοπάζαρα, κι έτσι κατέφθασαν και σχεδόν κατέλαβαν την Σκήτη. Στη Βέροια μπήκαν το 1347. Μέχρι τότε όμως, ο Αγιος συναισθανόταν τον κίνδυνο, και γι' αυτό μάζεψε τους μαθητές του κι έφυγε άρον-άρον για την Θεσσαλονίκη, κι από κεί για το Αγιον Όρος. Ο Αγιος Γρηγόριος έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην εκκλησιαστική ιστορία της Ορθοδοξίας. Κι αυτό, γιατί κάποιος Βαρλαάμ, Καλαβρός στην καταγωγή προερχόμενος από τους καθολικούς και στην ιδέα φιλόσοφος, ήρθε από τη Δύση και προσπάθησε να επηρεάσει τις θεολογικές τάσεις της Ανατολής. Πολλούς κατατρόπωσε στις συζητήσεις, κι ήταν τόσο λογικοφανής, που κανείς δε τολμούσε να τον αντικρούσει, μάλλον δε, αποκτούσε συνεχώς οπαδούς. Στη δύσκολη αυτή στιγμή, που απειλούνταν με νόθευση τα δόγματα της Εκκλησίας, που γελοιοποιούνταν η νοερά προσευχή και οι πνευματικές καταστάσεις που είχαν σχέση μ'αυτήν, ο Αγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς προσέτρεξε και αναχαίτισε τον αιρετικό Καλαβρό. Τα γεγονότα εκείνης της περιόδου έμειναν γνωστά με την ονομασία «Ησυχαστικές έριδες», γιατί το επίμαχο ζήτημα ήταν άν πρέπει να μονώνεται κανείς και να πιέζει τον εαυτό του στην τέλεση της ευχής ή να κάθεται στις αίθουσες διδασκαλίας και να φιλοσοφεί. Πολλά από τα συγγράμματα του Αγίου είχαν αποδέκτες και τους μοναχούς της Σκήτης της Βέροιας. Όταν έχασε το παιχνίδι ο Βαρλαάμ έφυγε πίσω στην Ιταλία, αλλά άλλοι συνεχιστές του δημιούργησαν προβλήματα με πρώτο τον Ακίνδυνο. Και σε αυτές όμως τις προστριβές και συνοδικώς ο Αγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και οι θεολογικές και ορθές απόψεις του επικράτησαν. Ο δε Αγιος, καταξιώθηκε να γίνει αρχιερέας και μητροπολίτης της Θεσσαλονίκης. Αφού μετά από περιπέτειες και ομηρεία στην Μικρά Ασία από τους Τούρκους, επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη, εκεί λίγα χρόνια μόλις μετά, το 1359 άφησε την τελευταία του πνοή. Τις τελευταίες του στιγμές κοίταξε πρός τα πάνω και φώναξε «Στα επουράνια, στα επουράνια...», δεικνύων την οδό που θα πορεύονταν λίγες στιγμές αργότερα. Κι εκεί «στα επουράνια» έλαβε τις πρέπουσες τιμές για τους αγώνες του και τους άμετρους κόπους του. Το τίμιο σώμα του, μετά από την εκταφή, υπήρξε άφθαρτο, δηλαδή δέν σάπισε, αλλά ευωδίαζε και θαυματουργούσε. Στούς λατίνους όμως, τους υποτελείς του Πάπα, ήταν χονδρό αγκάθι η ενθύμιση του Αγίου και μάλιστα ολόσωμου. Γι αυτό πολλες φορές τον συκοφαντούσαν λέγοντας, πως για τα αμαρτήματά του έμεινε «άλυωτος», δέν δέχθηκε από απέχθεια η γή να τον διαλύσει «στα εξ ων συνετέθη»! Τον 19ο αιώνα ο ναός του Αγίου καταστράφηκε από φωτιά και το τίμιο σκήνωμά του κάηκε αφήνοντας μόνον τα οστά ανέπαφα! Τόσο γινάτι κράτησαν οι καθολικοί που όταν τυπώνονταν οι εκκλησιαστικές μας ακολουθίες στην Βενετία -κατά τους χρόνους της τουρκοκρατίας- ο Δόγης έδινε την άδειά του για την έκδοση, μόνον εφόσον δέν υπήρχε σχετική αναφορά στον Αγιο. Έτσι για αρκετά χρόνια που κυκλοφορούσαν τα έντυπα από την Βενετία, η γιορτή του είχε σχεδόν ξεχαστεί. Περί τα μέσα και τέλη του 20ου αιώνα, επανήλθε η μνήμη των ενδόξων αγώνων του και έλαβε την πρέπουσα θέση στον χώρο των Ορθόδοξων ναών. Εορτάζεται η μνήμη της κοίμησής του στις 14 Νοεμβρίου, αλλά και την 2η εβδρομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, οπότε τιμούμε τους αγώνες του υπέρ της Ορθοδοξίας. (από το βιβλίο «Ξενάγηση στη Μονή Προδρόμου)

 

Η γιαγιά και οι Χαιρετισμοί

Ήτανε Μεγάλη Σαρακοστή. Μα δεν θυμάμαι του πότε... Τρίτοι Χαιρετισμοί. Στο μοναστήρι τους κάναμε αργά τους Χαιρετισμούς. Οι Παρασκευές της Σαρακοστής όπως και να το κάνεις είναι οι πιο χαρούμενες μέρες .

Στη μέση του ναού η εικόνα της Παναγιάς με τα κεριά της και τις κεντημένες ποδιές. Και το 'χαμε τυπικό κάθε φορά να βγάζουμε κι' άλλη Παναγιά στο προσκυνητάρι να ακούσει τους Χαιρετισμούς.
Τη μια το "'Αξιον εστί" και μετά την Γλυκοφιλούσα και την Παναγία του Πάθους, εκείνη την εβδομάδα της Σταυροπροσκύνησης. Τούτες οι μικρές αλλαγές ομόρφαιναν την ζωή.

Το Πάσχα ήταν τότε νωρίς και η Σαρακοστή έπεφτε μεσ' το χειμώνα. Κρύο πολύ. Είχαμε στη λιτή ξυλόσομπα και ο εκκλησιαστικός ο π. Νήφωνας έβαζε κούτσουρα μεγάλα. Ατμόσφαιρα Παπαδιαμαντική. Τώρα τα αναπολώ με γλυκασμό και νοσταλγία.

Τέλειωσε ο κανόνας και ο δεξιός ψάλτης πήρε να λέει αργά το "Τη Υπερμάχω". Και ο παπάς αργά βγήκε από την Ωραία Πύλη με το βιβλίο του και το θυματό να διαβάσει τους Χαιρετισμούς. Θύμιασε με σέβας έκανε τις μετάνοιες και πήρε την θέση του μπροστά στο προσκυνητάρι.

Ησυχία ... 
Ξεκινάει ο εφημέριος τους Χαιρετισμούς... και μέσα στη σιγαλιά της ακολουθίας μια φωνή μιας μικροκαμωμένης γιαγιάς ακουγόταν στο βάθος να επαναλαμβάνει τα ίδια λόγια !!! Οι πιο θερμοί πήραν νωρίς φωτιά. Σσσσσ...

Η φωνή όμως δεν σταματούσε. Σαν να το 'βαζε πείσμα μάλιστα να ξεπεράσει τον παπά σε δύναμη. Ακόμα και οι πιο μακρόθυμοι έφτασαν να δυσφορήσουν.
- Μα ποιος μιλά, φώναξε κάποιος. Ο μόνος που δεν μίλησε ήτανε ο παπάς.

Τελειώσανε οι Χαιρετισμοί, ξανά "Τη Υπερμάχω" και μετά το "Άσπιλε". Άμα απόλυσε ο παπάς και βγαίναμε από το Καθολικό, πήρα παράμερα την γιαγιά που μας τάραξε με τη φωνή της να την "συνετίσω".
- Κυρία ξέρετε ... τα λόγια του παπά τα διαβάζει μοναχά εκείνος. Πως να σας το πω ... Είναι τα δικά του. 'Εχει άλλους ψαλμούς που τους λέμε όλοι μαζί. Μα η γιαγιά έμοιαζε να μην το καταλαβαίνει και μου είπε ... την ευχή σας.
- Λέω, για αυτό που έγινε σήμερα. Δεν πρέπει να δημιουργούμε αταξία στην εκκλησία.

Μια νεαρή γυναίκα που συνόδευε την γιαγιά, κάτι της φώναξε δυνατά στο αυτί και το μυστήριο της καλής γιαγιάς λύθηκε. Η γιαγιά κούνησε συγκαταβατικά το κεφάλι της και έδειξε λυπημένη ...
- Συμπάθαμε αδελφέ μου λέει, μα δεν ακούω καθόλου!!! Τους λέω τους Χαιρετισμούς και 'γω αφού δεν μπορώ να τους ακούσω από τον παπούλη. Συμπάθαμε αν σε πίκρανα ...

Έμεινα να την κυττώ όμοια μορφή βγαλμένη από συναξάρι.
- Να τους λες γιαγιά και λέγε και για μένα ένα "Κύριε ελέησον", εμένα που δεν τους ξέρω ούτε από μέσα._ 
 

agiameteora.

platyteraouranwn

Ήλθε ο καιρός για μια ουσιαστική αναζήτηση, προς επανασύνδεση με την ιστορία, την παράδοση και τη συνέχειά της.

Ενώ η εποχή μας χαρακτηρίζεται από την υπεραφθονία και την υπερκατανάλωση,η οικονομική κρίση έβαλε λίγο φρένο, την υψηλή τεχνολογία, την πρόοδο της επιστήμης, τις πολλές ανέσεις και υλικές απολαύσεις, παρατηρείται σοβαρή έξαρση ψυχολογικών προβλημάτων, βλέπει κανείς γκρίζα πρόσωπα, νευρικά, ταραγμένα, φοβισμένα, αγχωμένα, θλιμμένα και στεναχωρημένα.

Ακόμη και οι νέοι ταλαιπωρούνται από έντονα προβλήματα, εσωτερικές συγκρούσεις, ψυχικά άφωτα αδιέξοδα και αβάσταχτα κενά.

Νέες ωραίες, νέοι μορφωμένοι και πλούσιοι αγέλαστοι, κατηφείς και απαισιόδοξοι. Μια εποχή κατακτήσεων, αποκαλύψεων, κερδών και επιτυχιών, που όμως οι άνθρωποί της αισθάνονται στερημένοι, δίχως ψυχική υγεία, γαλήνη και χαρά. Συχνά τα πρότυπα των νέων μας είναι μελαγχολικοί τύποι της σκληρής μουσικής, της ξέφρενης και ταραγμένης... Μερικές φορές μάλιστα νομίζεις ότι τους αρέσει να καλλιεργούν τη θλίψη και την απαισιοδοξία. Αντί η μουσική να ευφραίνει και να ανασταίνει την ψυχή, την καθηλώνει στον πικρό πεσιμισμό. Είναι της μόδας τα μελαγχολικά πρόσωπα.

Η προκλητική ένδυση των νέων, η ολονύκτια πρόχειρη διασκέδαση, ο παρασυρμός στη φοβερή μάστιγα των ναρκωτικών, η μεγάλη κατανάλωση αλκοολούχων ποτών, η πολύωρη νοσηρή εξάρτηση στο διαδίκτυο και άλλα πολλά παρόμοια οξύνουν το πρόβλημα και καθόλου δεν το θεραπεύουν. Σαν να θέλουν σώνει και καλά μερικοί να καταστρέψουν την υγεία τους, να συντομεύσουν τη ζωή τους, να μη τους ενδιαφέρει διόλου το μέλλον. Οι στατιστικές είναι λίαν λυπηρές. Σε όλο τον κόσμο 340.000.000 άνθρωποι υποφέρουν σήμερα από σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας. Σε Ευρώπη και Αμερική η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας αναφέρει πως περίπου ο μισός πληθυσμός πάσχει από κατάθλιψη, μελαγχολία και την ελαφρότερη δυσθυμία.

Παρατηρεί λοιπόν κάποιος σήμερα ειλικρινά και με πόνο πως ούτε η νεότητα, ούτε η ωραιότητα, ούτε η δόξα της επιτυχίας και της ανόδου, ούτε τα πολλά χρήματα και τα πανάκριβα ενδύματα δίνουν πάντοτε την αναμενόμενη χαρά και την πολυπόθητη ευτυχία. Εν τούτοις, μήπως η συνεχώς παρουσιαζόμενη κατήφεια θέλει να επηρεάσει τους πάντες, ώστε να πλουτίζουν οι βιομηχανίες ψυχοφαρμάκων; Η υπερβολική αθυμία, λέγουν οι άγιοι πατέρες της εκκλησίας μας, είναι το πονηρό πνεύμα της λύπης, που οδηγεί στην κατάθλιψη και τη μελαγχολία. Εύστοχα ειπώθηκε πως η κατάσταση της θλίψης μπορεί κάποτε νοσηρά να γίνει ευχάριστη, μια μορφή ήπιου σαδομαζοχισμού. Η συνήθεια αυτής της σύγχρονης κοινωνίας εκφράζει και δηλώνει τη μεγάλη απογοήτευση, που προέρχεται από την έλλειψη αξιών και τον ατομικισμό.

Μπορεί ο κάθε άνθρωπος, αν αγωνιστεί και θέλει πραγματικά, να απορρίψει από τη ζωή του άμεσα ό,τι δεν του δίνει αληθινή αισιοδοξία, χαρά και ευχαρίστηση. Έτσι ο άνθρωπος θα έχει ηρεμία, ησυχία και γαλήνη. Η συνείδησή του θα είναι αναπαυμένη, η ζωή του ατάραχη, ακόμη και ο ύπνος του γλυκός. Ο ποιητής Τ. Έλιοτ λέγει: «Κάνοντας κάτι χρήσιμο, λέγοντας κάτι ορθό, ατενίζοντας κάτι πραγματικά ωραίο, αρκούν για να ομορφύνουν τη ζωή σου». Ο Ντοστογιέφσκι έλεγε «η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο». Είναι γεγονός πως το κακό, το πονηρό, το αισχρό προκαλεί και δελεάζει, όμως το καλό, το αγαθό, το ιερό και ωραίο είναι που πάντοτε θέλγει πραγματικά και συγκινεί βαθύτατα.

Η ελληνορθόδοξη παράδοση έχει δύναμη, αντοχή, νόημα, πίστη, παρηγοριά και ελπίδα. Η προσπάθεια ορισμένων να ξεριζώσουν από τις καρδιές των ανθρώπων αυτή την πλούσια και ζωηφόρα παράδοση το μόνο που θα καταφέρει θα είναι να αυξήσει τους θλιμμένους, τους απαρηγόρητους, τους ανέλπιδους. Η παράδοση αυτή γέννησε εκλεκτές μορφές αγίων και ηρώων. Ήλθε ο καιρός για μια ουσιαστική αναζήτηση, προς επανασύνδεση με την ιστορία, την παράδοση και τη συνέχειά της. Ώρα ευπρόσδεκτη, κατάλληλη και απαραίτητη για μια καινούργια ανακάλυψη της παραδόσεώς μας και της δυνατής βεβαιότητος που προσφέρει στην απόγνωση, στην κατήφεια, στην κατάθλιψη και στη μελαγχολία. Να το αντίδοτο του πολλού ψυχικού πόνου των καιρών μας. Είναι ανάγκη σύντομα να το αναζητήσουμε προς θεραπεία. Δεν παίρνει άλλο μια ανοημάτιστη και μαύρη ζωή. Δεν είναι έτσι; Είμαι υπερβολικός και παρωχημένος;

 Γράφει ο Μοναχός Μωυσής, Αγιορείτης

Μερικοί θεωρούν αίτιο των κακών τον Θεό

Γενικά φαίνεται σήμερα το κακό να επικρατεί στον κόσμο. Μερικοί θεωρούν αίτιο των κακών τον Θεό. Τον θεωρούν με ανθρώπινα πάθη∙ κακό, τιμωρό κι εκδικητή. Γιατί τα επιτρέπει; Γιατί τα παραχωρεί; Γιατί δεν τ’ αποσύρει, ενώ τόσο ταλαιπωρούν τα πλάσματά του. Όπως είναι γνωστό, ο άνθρωπος είναι πλήρως ελεύθερος να επιλέξει το κακό ή το καλό. Για την επιλογή του κακού δεν ευθύνεται ο Θεός. Δεν μπορούμε να κατηγορούμε τον Θεό, γιατί μας έκανε τέλεια ελεύθερους. Ο Θεός είναι η αυτοαγαθότητα, δεν εποίησε κανένα κακό ποτέ.

Το κακό καλούμεθα να μη το πράττουμε, να το μισούμε και να το υπομένουμε από τους άλλους. Οι δοκιμασίες στη ζωή του ανθρώπου δεν υπάρχουν ως αποτέλεσμα ενός κακού Θεού, αλλά ενός άριστου παιδαγωγού, που προσπαθεί να συνδράμει ωφέλιμα και διορθωτικά και μέσα από τα διάφορα λυπηρά. Όποιος θεωρεί μόνο υπεύθυνο του κακού τον Θεό, σφάλλει σοβαρά. Ο σοφός Μ. Βασίλειος διακρίνει το κακό σε φυσικό και αισθητό. Πραγματικά κακό, λέει, είναι η αδικία, η ζηλοφθονία και τα λοιπά αμαρτωλά πάθη. Κακό είναι και ό,τι μας ταλαιπωρεί∙ η απάτη, η ασθένεια, ο θάνατος προσφιλών προσώπων. Υπεύθυνοι για την αμαρτία είμεθα εμείς και όχι ο Θεός. Οι δυσκολίες, τα βάσανα, τα προβλήματα της ζωής είναι για να μας συνετίσουν, ωριμάσουν και καλλιεργήσουν.
Μόνος του ο άνθρωπος ζώντας επί χρόνια στην αμαρτία αποδυναμώνεται, φθείρεται, δεν έχει αντιστάσεις για το κακό κι ενεργητικότητα για το καλό. Πάντα πάντως υπάρχουν κάποια περιθώρια προς μεταστροφή. Η κακία συνήθεια της γοητευτικής υπερηφάνειας δεν το αφήνει να οδηγηθεί στην ακακία. Το κακό, κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας, δεν έχει υπόσταση. Το κακό θεωρείται ως στέρηση του καλού. Η αφύσικη κατάσταση της ζωής δημιουργεί τα διάφορα νοσήματα, για τα οποία καθόλου δεν είναι υπαίτιος ο Πανάγαθος Θεός. Το κακό ήλθε στη ζωή του ανθρώπου με την απομάκρυνσή του από τον Θεό, την πηγή παντός αγαθού. Το αυτεξούσιο είναι θεόσδοτο και ο Θεός δεν θέλει σκλάβους.
Ο Θεός δεν αγαπά καθόλου τη βίαιη ζωή, αλλά την ελεύθερη αρετή. Ο άνθρωπος επιλέγει και προτιμά μόνος του την κακία στη ζωή του. Ο δαίμονας μισεί τον Θεό και παραμένει μόνιμα και σταθερά στην κακία. Εχθρεύεται και τον άνθρωπο και μηχανεύεται τρόπους για να τον υποδουλώσει στ’ αντίθεα και σκοτεινά έργα του. Ο άνθρωπος καλείται να είναι ετοιμοπόλεμος στα μηχανουργεύματα της δαιμονικής κακίας. Για κάθε ανθρώπινη πτώση συνεργεί η δαιμονική πονηρία, αλλά έχε ευθύνη και ο ίδιος ο άνθρωπος, που αφήνεται να παρασυρθεί.
Η αμαρτία είναι σοβαρό κακό και η αρετή σπουδαίο αγαθό. Οι χριστιανοί θα πρέπει να φοβούνται την αμαρτία, γιατί τους στερεί την ειρήνη και την αληθινή χαρά. Να μή απορρίπτουν τις από Θεού δοκιμασίες, γιατί μπορούν να γίνουν αφετηρίες ιάσεως, μετάνοιας και σωτηρίας. Ο φοβερός θάνατος κατά την ορθόδοξη θεολογία δεν είναι τιμωρία Θεού, αλλά η απομάκρυνση του ανθρώπου από τον Θεό. Χειρότερος του βιολογικού θανάτου θεωρείται ο πνευματικός θάνατος, που έρχεται όταν διακοπεί η κοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό.
Η ασυλλόγιστη εμπάθεια ορισμένων ανθρώπων τους κάνει υπευθύνους της αμαρτίας τους. Σε όλη τη ζωή δυστυχώς επικρατεί το κακό. Αυτό δεν σημαίνει ότι νίκησε. Αρκετοί μέσα από το κακό παιδεύονται και ταλαιπωρούνται ισχυρά ώστε τελικά να το μισήσουν. Μέσα και από το κακό μερικές φορές έρχεται καλό. Το κακό δίνει ανησυχία, φόβο, ταραχή. Το καλό γαληνεύει, χαροποιεί, παρηγορεί. Μειοψηφίες συχνά ζουν με πληρότητα την αλήθεια και την ελευθερία. Το κακό γκρεμίζει, ματώνει, γκριζαίνει, φτωχαίνει. Το αγαθό ανασταίνει, φωτίζει, πλουτίζει και δυναμώνει. Μακάριοι οι άγαθοποιούντες.

 πηγή

orthognosia

Άγιος Πορφύριος: Η σωτηρία της Ελλάδος μόνο δια του Κυρίου θα γίνει

Θα σας πω ένα περιστατικό το οποίο έγινε πέρυσι την Αποκριά, την Κυριακή της Απόκρεω.

Αυτό το βράδυ μιλούσα σε έναν ναό στην περιοχή μας και ήρθε και με συνήντησε μία κοπέλα. Θα ευχηθώ να είναι σήμερα ανάμεσά μας μαζί με τη μητέρα της. Θα την ήθελα πραγματικά και μακάρι ο Άγιος Γέροντας να μας την φέρει κοντά .. με συγκίνησε η κοπέλα αυτή.

Έμειναν τελευταίοι και μου είπαν, κυρία Αθηνά θα θέλαμε πολύ να σας μιλήσουμε.

Να 'ναι ευλογημένο λέω.

.. και κάθεται η κοπέλα και μου λέει, πως σας φαίνομαι που μιλάω;

Λέω, μια χαρά κοπέλα είσαι αγάπη μου και πολύ ωραία μιλάς.

Μέχρι την Τετάρτη, μου λέει, δεν μίλαγα. Προσβλήθηκα από αφωνία και νοσηλεύτηκα σε νοσοκομείο των Αθηνών και όταν πήγα τρόμαξαν οι γιατροί διότι από τη σύγχυση που έπαθε ο εγκέφαλός μου ήθελα να πω καλημέρα και τα γράμματα κατέβαιναν ανάποδα, ανακατεμένα. Δεν μπορούσα να αρθρώσω λέξη και μου κάνουν εισαγωγή στο νοσοκομείο για ένα μήνα γιατί μου είπαν ότι θα συνεργαστούν με ειδικό ερευνητικό κέντρο του Καναδά όπου θα στέλνουν τις εξετάσεις μου για να μπορέσουν να μου δώσουν τα ανάλογα φάρμακα.

Είχε περάσει ήδη η πρώτη βδομάδα. Εγώ, δε μιλούσα καθόλου. Η φωνή μου δεν υπήρχε, η γλώσσα μου δεν εκινείτο. [Δυστυχώς υπάρχουν αυτά τα κρούσματα. Είναι μία νέα μορφή που βλέπουμε στον χώρο των Αθηνών σήμερα.] Την Τρίτη της δεύτερης βδομάδος κοιμόμουνα και έρχεται, ανοίγει την πόρτα και μπαίνει ένας ιερέας μέσα. Ενώ κοιμόμουν, είχα συνείδηση ότι βρισκόμουν στο νοσοκομείο.

Έρχεται ο ιερέας στο κρεβάτι και του λέω, πάτερ, είσαστε ο ιερέας του νοσοκομείου;

Και μου λέει, όχι. Εγώ είμαι ο ιερέας που με έστειλε ο Κύριος να σε θεραπεύσω. Τώρα κιόλας θα σε θεραπεύσω αλλά δεν θα μαρτυρήσεις σε κανέναν τίποτα, διότι παρακολουθεί ο Κύριος τις έρευνες τις ιατρικές και βρίσκονται σε πολύ καλό δρόμο και δεν πρέπει να τους πούμε ότι θεραπεύτηκες εσύ από θαύμα για να συνεχίσουν τις έρευνες. Γιατί, αυτήν την ασθένεια που σου 'λαχε θα την βλέπουμε συχνά. Προέρχεται από ισχυρό σοκ.

Ναι Γέροντα. του λέει. Βεβαίως.

Της είπε τι θα κάνει, πως θα έχει το κεφάλι, πως θα ανοίξει το στόμα. Οι κινήσεις που έκανε στην κοπέλα, όντως, δεν έχω καμμία αμφιβολία, έτσι τέτοιες κινήσεις θεραπευτικές μας έκανε σε όλους όσοι είχαμε ανάγκη..

Της είπε στο τέλος, τώρα θα μιλήσεις. Αύριο θα σου δώσουν το εξιτήριο. Θα χαρούν πολύ οι γιατροί και θα σε ρωτούν αλλά να τους πεις ότι θα συνεργαστώ μαζί σας μέχρι να βρείτε το φάρμακο αλλά δεν ξέρω τι έγινε, δεν ξέρω θα λες. Την Πέμπτη της λέει σε περιμένω στο σπίτι μου.

Που είναι πάτερ το σπίτι σας;

Θα πας στο Πεδίο του Άρεως, θα πάρεις το λεωφορείο για Μήλεσι και θα πεις στον οδηγό να σε κατεβάσει στον παπα-Πορφύριο.

Αυτήν την ώρα του λέει, πάτερ, σας παρακαλώ κάντε και μια προσευχή διότι εμένα με απέλυσαν απ' τη δουλειά μου.

Αυτή ήταν η αιτία που έπαθες αυτό, της είπε, και ξέρω ότι και ο πατέρας σου είναι άνεργος και η μητέρα σου είναι άνεργη αλλά μη φοβάσαι παιδί μου, κοντά στην Εκκλησία, μέσα στην Εκκλησία .. δεν θα πεινάσετε. Ο άρτος ποτέ δεν θα λείψει απ' την Εκκλησία. Θα περάσετε δύσκολα αλλά κοντά στην Εκκλησία κανένας δε θα χαθεί. Μη φοβάσαι, θα επέμβει ο Κύριος διότι η σωτηρία της Ελλάδος μόνο δια του Κυρίου θα γίνει.

Την ξύπνησε η νοσοκόμος η οποία την χτύπησε έτσι απαλά για να της δώσει το θερμόμετρο. Παίρνω λέει το θερμόμετρο και απαντώ, 'Ευχαριστώ'. Η νοσοκόμος τα 'χασε. Δεν είπε τίποτα. Έφυγε, το κατέγραψε στο βιβλίο αναφοράς που έχουνε οι νοσοκόμες και όταν ξαναπήγε να πάρει το θερμόμετρο της είπε πάλι 'Ευχαριστώ'. Και πάλι δεύτερη φορά το σημείωσε στο βιβλίο αναφοράς.

Την επομένη που παρέδωσε στην προϊσταμένη, της είπε το γεγονός και πήγε η προϊσταμένη και κάναν ολόκληρη κουβέντα. Της λέει, τί έγινε πώς έγινε; Δεν ξέρω, να, μου 'φερε το θερμόμετρο, της είπα 'Ευχαριστώ'.

Δεν απήντησα μου λέει, δεν είπα τίποτα, δεν μαρτύρησα τίποτα. Οι γιατροί που ήρθανε τους είπα, έτσι έχω ένα μήνυμα μέσα μου ότι οι έρευνές σας πηγαίνουν πάρα πολύ καλά. Τίποτα δεν τους είπα. Βρε πές μας τι έγινε; Κοιμήθηκα και όταν ξύπνησα μίλησα, τους είπα.

Πραγματικά, της δίνουν το εξιτήριο και την Πέμπτη βρίσκεται στο Μήλεσι. Της είπε ότι θα πάρεις απ' την μεγάλη καντήλα λαδάκι, θα πάρεις και τα φάρμακα των γιατρών, θα πίνεις μια κουταλιά λάδι μαζί με το αντίδωρό σου το πρωί και αυτό θα σε θεραπεύσει. Της είπε επίσης, όταν θα 'ρθετε εγώ θα λείπω. Συνήντησαν τη Γερόντισσα. Ζήτησαν λάδι, τους έδωσε και η μητέρα λέει στη Γερόντισσα, μας είπε ο παπα-Πορφύριος ότι δεν θα είναι εδώ αλλά μπορούμε να τον περιμένουμε να έλθει; Και της απαντάει η Γερόντισσα συγκινημένη, αφού έχει κοιμηθεί μωρέ ο Γέροντας. Και έφυγε πονεμένη ..

Εκείνες έμειναν! Πήραν το δρόμο του γυρισμού. Όταν έφτασαν άκουσαν απ' την Πειραϊκή Εκκλησία ότι μιλούσα για τον Γέροντα τον Πορφύριο στον Άγιο Ιωάννη και ήρθαν και μου το κατέθεσαν. Έτσι λοιπόν έκαμαν προστάτη της οικογενείας τους τον Άγιο Πορφύριο.

Αυτά λοιπόν συμβαίνουν με τους αγίους αγαπητοί μου. Μην πούμε, οι άγιοι άραγε μας ακούνε; Μας ακούνε και είναι δίπλα μας ..

Απόσπασμα ομιλίας κυρίας Αθηνάς Σιδέρη στην Αγία Τριάδα Πετρουπόλεως [2015].


agiotokos-kappadokia.gr