Ισχυρές πιέσεις δέχεται η κυβέρνηση από "το λόμπι των καρτών" για την
έκδοση πολλών νέων "έξυπνων καρτών", που υποτίθεται ότι καλύπτουν
ανάγκες του Ελληνικού Δημοσίου και των πολιτών, αλλά ουσιαστικά
αποτελούν ένα δαπανηρό και τεχνολογικά ξεπερασμένο σύστημα, το οποίο
έχει πολύ φθηνότερες...
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΦΟΙΒΟΣ ΚΛΑΥΔΙΑΝΟΣ
Ισχυρές πιέσεις δέχεται η κυβέρνηση από «το λόμπι των καρτών» για την
έκδοση πολλών νέων «έξυπνων καρτών», που υποτίθεται ότι καλύπτουν
ανάγκες του Ελληνικού Δημοσίου και των πολιτών, αλλά ουσιαστικά
αποτελούν ένα δαπανηρό και τεχνολογικά ξεπερασμένο σύστημα, το οποίο
έχει πολύ φθηνότερες και αποτελεσματικότερες εναλλακτικές.
Τι είναι οι έξυπνες κάρτες
Οι "έξυπνες κάρτες" ή "κάρτες αυθεντικοποίησης
και ταυτοποίησης" είναι πλαστικές κάρτες, οι οποίες αποδεικνύουν την
ταυτότητα του κατόχου τους ή/και του εξασφαλίζουν πρόσβαση σε ένα
σύστημα ή μια βάση δεδομένων. Στην επιφάνειά τους μπορεί να έχουν
εκτυπωμένα στοιχεία του ιδιοκτήτη τους και βιομετρικά
στοιχεία, όπως φωτογραφία και δακτυλικό αποτύπωμα. Επίσης, μπορεί να
ενσωματώνουν ένα τσιπ, το οποίο περιέχει δεδομένα. Η λειτουργία τους
προϋποθέτει ότι σε κάθε σημείο στο οποίο ο χρήστης ενδέχεται να τις
χρησιμοποιήσει θα πρέπει να υπάρχει μια συσκευή ανάγνωσης καρτών (card reader).
Αυτή τη στιγμή έχουν εισαχθεί σε υπηρεσίες του Δημοσίου κάποια είδη
καρτών (π.χ. μεταναστών, αλληλεγγύης) και διακινούνται σενάρια για την
εισαγωγή πληθώρας άλλων «έξυπνων καρτών», όπως:
- Τελών
κυκλοφορίας, ανέργου, ανέργου για τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, φιλάθλου,
φοιτητή, αιμοδότη, μετανάστη, υγείας, πολίτη, ακαδημαϊκού καθώς και το
νέο δελτίο ταυτότητας.
Γιατί δεν αποτελούν έξυπνη λύση
Όμως,
οι «έξυπνες κάρτες» μόνο έξυπνη λύση δεν αποτελούν, καθώς είναι
ιδιαίτερα δύσχρηστες και δαπανηρές, τόσο για το κόστος μονάδας, όσο και για το κόστος δημιουργίας τού αναγκαίου συστήματος υποστήριξής
τους. Κι αυτό γιατί στηρίζονται σε ξεπερασμένη τεχνολογία, σε σχέση με
τις διαθέσιμες απλές εφαρμογές ηλεκτρονικής ταυτοποίησης (electronic identification),
που χρησιμοποιούμε όλοι, πλέον, μέσω των ηλεκτρονικών υπολογιστών ή
ακόμη και του κινητού μας. Επιπλέον, προϋποθέτουν την ύπαρξη συσκευής
ανάγνωσης καρτών (card reader)
σε κάθε ενδεχόμενο σημείο πρόσβασης του χρήστη, γεγονός που αυξάνει το
κόστος και καθιστά το σύστημα μη λειτουργικό. Το δε κόστος ανά τεμάχιο
(ανά κάρτα) ξεκινά από τα 5 ευρώ και μπορεί να υπερβεί ακόμα και τα 20
ευρώ!
Το καλά εδραιωμένο κύκλωμα των καρτών
Ωστόσο,
το κύκλωμα των εταιρειών που εκδίδουν και διαχειρίζονται τις «έξυπνες
κάρτες» φαίνεται πως επηρεάζει ισχυρούς θύλακες υπηρεσιακών (ή πρώην
υπηρεσιακών) παραγόντων των υπουργείων, ενώ έχει πρόσβαση και σε
ευρωπαϊκούς και άλλους διεθνείς φορείς. Επίσης, η διαπλοκή τους δίνει τη
δυνατότητα να αντλούν δημόσιους πόρους ακόμη και... αφανείς. Φήμες από
την «αγορά» αναφέρουν, μάλιστα, ότι μεγάλα τέτοια πρότζεκτ στη χώρα μας
συντονίζει γνωστός οικονομικός παράγων, που το όνομά του φιγουράρει στη
λίστα Λαγκάρντ.
Σε αχρηστία η πλειονότητα προηγούμενων καρτών
Απόδειξη
ότι οι έξυπνες κάρτες δεν αποτελούν εύχρηστη λύση για το Δημόσιο είναι
ότι τις περισσότερες φορές που προκρίθηκαν ως λύση δεν χρησιμοποιήθηκαν
καν, αλλά παρέμειναν σε κιβώτια στα υπόγεια των υπουργείων! Τέτοια
περίπτωση αποτέλεσε η κάρτα πρόσβασης «Σύζευξις», έργο που υλοποιήθηκε
στο πλαίσιο του Γ' ΚΠΣ (2000-2006).
Το πόσο ξεπερασμένη τεχνολογία αποτελούν οι πολλές «έξυπνες» κάρτες
κρίνεται και από το ότι σε όλες τις χώρες της ανεπτυγμένης Ευρώπης
χρησιμοποιείται είτε το σύστημα των κωδικών πρόσβασης, είτε υπάρχει μόνο
μία κάρτα για όλες τις εφαρμογές του Δημοσίου και εκτός Δημοσίου.
Επίσης, είναι γνωστό ότι και το κινητό δίνει πλέον μεγάλες δυνατότητες
ασφαλούς πρόσβασης σε εφαρμογές (mobileID), μέσω της αποστολής «κωδικού
μιας χρήσης» (one time password) που χρησιμοποιείται ως «αυθεντικοποίηση
δύο παραγόντων» (2factor authentication). Η απλή, εύχρηστη και ασφαλής
μέθοδος της ηλεκτρονικής ταυτοποίησης χρησιμοποιείται ήδη από χιλιάδες
πολίτες για το e-banking (τραπεζικές συναλλαγές ηλεκτρονικά).
Ειδικό θέμα αποτελούν οι νέες ηλεκτρονικές «έξυπνες ταυτότητες», αν και
θα πρέπει να σημειωθεί ότι ούτε αυτές είναι απαραίτητες. Κι αυτό γιατί η
Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υποχρεώνει σε έκδοση έξυπνων ταυτοτήτων (υπάρχουν
και άλλες χώρες που δεν τις έχουν εισάγει), ενώ τα υπάρχοντα διαβατήρια,
που χρησιμοποιούνται για χώρες εκτός Σένγκεν, κρίνονται απολύτως ασφαλή
με τα υψηλότερα διεθνή στάνταρ. Επιπλέον, η έκδοση των διαβατηρίων δεν
γίνεται με βάση τις αστυνομικές ταυτότητες, αλλά απευθείας από το
πληροφοριακό σύστημα των δημοτολογίων μέσω των υπηρεσιών του Δημοσίου,
με «αυτεπάγγελτη αναζήτηση εγγράφων».
Η λύση των ηλεκτρονικών μητρώων (βάσεων)
Ωστόσο,
υπάρχει ακόμη ένα ζήτημα. Οι εφαρμογές του Δημοσίου, στις οποίες
δημόσιοι υπάλληλοι και πολίτες μπορούν να έχουν ηλεκτρονική πρόσβαση,
είναι περιορισμένες και θα χρειαστεί κάποιος χρόνος για να αναπτυχθούν,
αφού πρέπει πρώτα να εκκαθαριστούν και να διαλειτουργήσουν
τα βασικά μητρώα (βάσεις δεδομένων) του Δημοσίου. Με αυτόν τον σκοπό,
την προηγούμενη Παρασκευή, ο υπουργός Εσωτερικών Παναγιώτης Κουρουμπλής συγκάλεσε ευρύτατη σύσκεψη με θέμα τη σχεδιαζόμενη Μεταρρύθμιση για τη Διαλειτουργικότητα των φορέων του Δημοσίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση προωθεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για
τη διαχείριση των μητρώων του Δημοσίου που περιλαμβάνει 6 επίπεδα:
- Καταγραφή των υπαρχόντων βάσεων δεδομένων (μητρώων) και δημιουργία ενός μητρώου βάσεων (μητρώο μητρώων).
- Εκκαθάριση των μητρώων από λανθασμένα στοιχεία και διπλόεγγραφές μέσα στο ίδιο μητρώο.
- Συγχρονισμός και νέος έλεγχος για λάθη μεταξύ των διαφόρων μητρώων.
- Διαλειτουργικότητα μητρώων.
- Ανάπτυξη εφαρμογών πάνω στα διαλειτουργικά μητρώα.
- Πρόσβαση δημοσίων υπαλλήλων και πολιτών στις διάφορες εφαρμογές και υπηρεσίες.
Ιδρύεται Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Πολιτικής
Όλες αυτές τις ενέργειες θα σχεδιάσει, θα συντονίσει και θα λειτουργήσει μέσω ενός εθνικού κόμβου διαλειτουργικότητας μητρώων η υπό ίδρυση Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Πολιτικής (ΓΓΨΠ),
που θα υπάγεται απευθείας στον πρωθυπουργό, όπως αναφέρεται σε
νομοσχέδιο που βγήκε σε δημόσια διαβούλευση την προηγούμενη Τετάρτη.
Αναμένεται να είναι έτοιμη έως το τέλος της τρέχουσας αξιολόγησης, καθώς
έχει ενταχθεί σε αυτή ως προαπαιτούμενο με πρωτοβουλία της ελληνικής
κυβέρνησης και με τη συμφωνία των θεσμών. Τη δημιουργία της ΓΓΨΠ
είχε ανακοινώσει ο υφυπουργός Οικονομίας Αλέξης Χαρίτσης στις αρχές
Νοεμβρίου. Αναλυτικό ρεπορτάζ για τον ρόλο της και τον στόχο της να
δημιουργήσει ένα τελείως διαφορετικό τοπίο στα ψηφιακά συστήματα του
Ελληνικού Δημοσίου είχε φιλοξενήσει η "Αυγή" στις 31.12 ("Ώρα να βγούμε
από την ψηφιακή καθυστέρηση").
Η δημιουργία της ΓΓΨΠ δεν
αφορά, φυσικά, μόνο το ζήτημα της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος
από διάφορα λόμπι, αλλά κυρίως την απογραφειοκρατικοποίηση των υπηρεσιών
και τη μείωση του κόστους που συνεπάγεται, ενώ αναβαθμίζει διάφορες
δραστηριότητες του Δημοσίου, όπως την πάταξης της φοροδιαφυγής.
Συνεπάγεται, επίσης, και σωστή αξιοποίηση πόρων -κυρίως του ΕΣΠΑ-, καθώς
τα προηγούμενα χρόνια έχουν δαπανηθεί 7 δισ. ευρώ χωρίς ουσιαστικό
αποτέλεσμα.
Θετικό σημάδι για τη νέα ΓΓΨΠ είναι ότι ήδη έχει
τύχει ευρύτατης αποδοχής από άλλους φορείς του Δημοσίου που
δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό. Είναι χαρακτηριστικό ότι υφιστάμενες
υπηρεσίες έχουν αποδεχτεί την παραχώρηση αρμοδιοτήτων σε αυτήν, ενώ
άλλη Γενική Γραμματεία έχει προσφερθεί να της διαθέσει χώρο για να
εγκατασταθεί. Πρόκειται για πρωτόγνωρα φαινόμενα στο Ελληνικό Δημόσιο,
που συνήθως σπαράσσεται από τον ανταγωνισμό για τις αρμοδιότητες.
πηγή